Zapotrzebowanie na domową opiekę hospicyjną w Polsce stale rośnie, jednak system boryka się z licznymi trudnościami. W województwie świętokrzyskim nie wszyscy pacjenci mogli skorzystać z tego rodzaju wsparcia ze względu na niedobór placówek, braki kadrowe oraz niskie finansowanie świadczeń przez NFZ. Szczególnym problemem jest brak hospicjum perinatalnego oraz ograniczony dostęp do opieki dla dzieci wymagających wsparcia w warunkach domowych.
Problemy z dostępnością opieki hospicyjnej
Opieka paliatywna i hospicyjna obejmuje świadczenia realizowane w różnych formach: stacjonarnej, domowej, ambulatoryjnej i perinatalnej. Hospicjum domowe pozwala pacjentom przebywać w znanym otoczeniu, wśród bliskich, co nie tylko wpływa pozytywnie na ich komfort, ale także jest rozwiązaniem bardziej ekonomicznym dla systemu ochrony zdrowia. Jednak skuteczna realizacja tego modelu wymaga odpowiedniej liczby wykwalifikowanych specjalistów oraz dobrze zorganizowanej sieci placówek.
W latach 2020-2024 w województwie świętokrzyskim działało 19 hospicjów domowych, ale ich liczba nie była wystarczająca, aby objąć opieką wszystkich potrzebujących. W niektórych powiatach, takich jak opatowski, nie funkcjonowała żadna placówka, a w przypadku dzieci wsparcie oferowały tylko dwa hospicja – w powiatach ostrowieckim i staszowskim. Pacjenci z innych regionów musieli pokonywać duże odległości, aby otrzymać niezbędną pomoc.
Brak hospicjum w powiecie opatowskim
W powiecie opatowskim brakuje hospicjum finansowanego ze środków NFZ, co zmusza pacjentów i ich rodziny do korzystania z usług placówek komercyjnych. Od lat władze powiatu podejmują starania o pozyskanie kontraktu z NFZ, by zabezpieczyć potrzeby mieszkańców. Z wielką nadzieją i wiarą prowadzą cykliczne działania, które mają doprowadzić do uruchomienia oraz ogłoszenia konkursu ofert przez NFZ, ukierunkowanego na mieszkańców powiatu opatowskiego. Celem jest zapewnienie dostępu do niezbędnych usług hospicyjnych poprzez kontrakt dla Szpitala Św. Leona Sp. z o.o. w Opatowie.
Potrzebę utworzenia takiej placówki w Opatowie potwierdzają wyniki kontroli przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli, która zbadała funkcjonowanie domowej opieki hospicyjnej w województwie świętokrzyskim. Raport z przeprowadzonych czynności został opublikowany 18 marca 2025 r. W jego treści wyjaśnienia zastępcy dyrektora ds. medycznych Świętokrzyskiego OW NFZ jednoznacznie wskazują, że utworzenie hospicjum w powiecie opatowskim powinno być jednym z priorytetów.
Po analizie raportu wynika, że powiat opatowski jako jedyny w województwie nie ma zakontraktowanych usług hospicyjnych, podczas gdy w powiatach kieleckim, ostrowieckim i sandomierskim funkcjonują po dwa hospicja, a w pozostałych powiatach działa przynajmniej jedna placówka. Podstawą udzielania świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jest umowa zawarta pomiędzy świadczeniodawcą a NFZ.
W związku z licznymi interwencjami mieszkańców, którzy zgłaszają potrzebę objęcia opieką hospicyjną swoich bliskich, władze powiatu nieustannie wnioskują o uwzględnienie tej potrzeby i objęcie kontraktem hospicjum w Opatowie. Podjęte działania mają na celu realizację konstytucyjnego prawa mieszkańców do ochrony zdrowia.
Braki kadrowe i problemy organizacyjne
Jednym z kluczowych wyzwań jest niedobór personelu medycznego. Średni wiek lekarzy i pielęgniarek w województwie świętokrzyskim wynosi 55 lat, co jest jednym z najwyższych wyników w kraju. Brak specjalistów utrudnia organizację całodobowej opieki, zwłaszcza w mniejszych miejscowościach.
Dodatkowym problemem jest niedofinansowanie świadczeń przez NFZ. Niska wycena usług nie uwzględnia rzeczywistych kosztów, takich jak dojazdy personelu do pacjentów, co ogranicza możliwość rozwijania opieki hospicyjnej.
Konieczność zmian i rekomendacje
Najwyższa Izba Kontroli wskazuje na pilną potrzebę poprawy organizacji domowej opieki hospicyjnej. Wśród najważniejszych rekomendacji znajdują się:
-
Lepsza kontrola i weryfikacja list oczekujących,
-
Poprawa nadzoru nad przyznawaniem świadczeń i kolejkowaniem pacjentów,
-
Rozbudowa sieci placówek oraz zwiększenie liczby specjalistów,
-
Zapewnienie opieki perinatalnej,
-
Podniesienie finansowania świadczeń paliatywnych i hospicyjnych.
Szpital Św. Leona w Opatowie jest gotowy do realizacji świadczeń hospicyjnych – spełnia wszystkie wymogi prawne dotyczące kadry, wyposażenia i pomieszczeń. Objęcie świadczeniem opieki paliatywnej i hospicyjnej mieszkańców powiatu opatowskiego to priorytet, który powinien zostać zrealizowany jak najszybciej.
Źródło: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/domowe-hospicja-w-swietokrzyskiem.html
